Yoksulluk nafakası, Boşanma davasında kusuru daha fazla olan eşin boşanmadan kaynaklı yoksulluğa düşecek olan eşe ödeyeceği meblağdır. Boşanma davalarında yoksulluk nafakası ödenip ödenmeyeceğine hâkim tarafından karar verilir. Kanuni düzenlemeler sayesinde nafaka borçlusunun borcu mali gücünün oranında belirlenir.
Yoksulluk Nafakası Şartları
Yoksulluk nafakası şartları Türk Medeni Kanunu’nun 175. Maddesi gereğince düzenlenmiştir. Nafakanın şartları arasında;
- Yoksulluk nafakası alınması için ilk şart boşanmanın meydana gelmesidir. Boşanma kararının hâkim tarafınca ret edilmesi nafakanın hüküm edilmesini de imkânsız hale getirir. Boşanma kararıyla nafaka hüküm edilse bile, boşanmanın tam kesinleşmesiyle ödenecek ve icrası da mümkün duruma gelecektir.
- Yoksulluk nafakasını talepte bulunacak olan kişinin boşanmadan kaynaklı maddi durumunda ciddi düzeyde değişiklik meydana gelmesi gerekir. Boşanma da davalarında nafaka için genel ve geçer bir yoksulluktan bahsetmek mümkün değildir. Bazı durumlarda yoksulluk temel gıdaların karşılanmamasıyken bazı durumlarda lüks giderlerin karşılanmaması olarak karşımıza çıkar. Bundan dolayı davada nafaka için hâkim somut olayları dikkate alır.
- Nafaka talep eden eş yoksulluğa düşmeyecek biçimde gelire sahipse nafaka talebinde bulunamaz.
- Yoksulluk nafakasında hâkim tarafından aranan diğer bir şartta kusurdur. Nafaka isteyen eşin karşısındaki kişiden daha azkusurlu ya da kusursuz olması gerekir.
Yoksulluk Nafakasında Kusur
Yoksulluk nafakasında kusur kesin bir şart olarak karşımıza çıkar. Diğer eşin kusurlarından daha az kusurlu olmak; eşit düzeyde kusura sahip olmak ya da hiç kusuru bulunmamak demektir.
Özel sebeplerden kaynaklı açılacak olan boşanma davalarında davalı olan kişi tam kusurlu sayılacaktır. Kusursuzluk durumu bu tarz davalarda söz konusu olduğundan dolayı yoksulluk nafakasında aranan kusur şartı otomatik yerine getirilmiş olur.
Kusur evlilik birliğinin temelinden sarsılmasından kaynaklı açılan çekişmeli boşanma davalarında da esas alınır. Şiddetli düzeyde geçimsizlik durumunda, daha az kusuru bulunan eş yoksulluk nafakası talebinde bulunduğunda talebi çoğu zaman hâkim tarafınca kabul görür.
Anlaşmalı boşanma davalarında hangi tarafında ne denli kusuru bulunduğu konusu irdelenmez. Anlaşmalı olduğundan boşanma talebi ve yoksulluk nafakası açısından kusur aranmamaktadır. Bu tarz davalarda hâkimin yapılan anlaşmayı kabul etmesi gerekir.
Yoksulluk Nafakası Nasıl Talep Edilir?
Yoksulluk nafakası talep edilerek alınacak bir ödemedir. Hâkim bu durumda gelecek olan talep doğrultusunda ilerler. Nafaka için yapılacak olan talep boşanma davası esnasında ya da boşanma kararının verilmesinden itibaren 1 sene içinde yapılabilir. Yoksulluk nafakası için talep nafaka talep dilekçesiyle, cevap dilekçesiyle yahut bunların teati süreleri içinde talep edilmelidir.
Yoksulluk Nafakası Hesaplama
Nafaka hesaplamasında kullanılacak olan matematiksel bir formül bulunmaz. Oransal şekilde belirleme ölçütü bulunmaz. Hesaplamalar somut şekilde yaşanan olayların genel şartlarına ve belli başlı ölçütlere göre değişir. Miktarın hesaplanmasında;
- Nafaka ödeyecek olan kişinin maddi olanakları
- Nafaka alacak olan kişinin maddi olanakları
- Boşanma olmadan önceki çevreye bakılır.
Yargıtay tarafından kabul edilen ve göz önüne alınan temel ölçütlerin arasında;
- Eğitim
- Barınma
- Kültür- sanat
- Ulaşım
- Giyim
- Gıda yer alır.
Yoksulluk nafakası hüküm alan kişi tarafınca aylık şeklinde ödenir. Hesaplamada bu detay da dikkat edilmektedir. Eşin belirlenen ihtiyaçları göz önüne alınarak hesaplamalar yapılır. Ayrıca nafaka toplu şekilde bir seferde alınabilir. Hâkim nafakanın bağlanması konusunda iki tarafı da gözeterek denge sağlar. Hâkimin vermiş olduğu kararda denge olmadığını düşünen kişiler itirazda bulunabilir.
Yoksulluk Nafakasının Süresi ve Ödenmesi
Kanun nezdinde yoksulluk nafakasında süresiz şekilde talep edilebileceği açıkça yer alır. Anlaşmalı boşanma davalarında nafaka süresi konusunda iki taraf anlaşabilir. Alınacak olan ödemeler irat şeklinde yani aylık ödeme olarak yapılacaktır. İsteğe bağlı bir seferde toplu da yapılabilir.
Nafaka Ödenmemesi Durumunda Alacaklının Hakların
Yoksulluk nafakasının dair karar, boşanmaya kararının kesinleşmesiyle meydana geleceğinden dolayı ilamlı icra konusudur. Nafaka konusunda yükümlü olan kişi alacaklı kişiye borcunu ödemediği zaman alacaklı ilamlı icra aracılığıyla maaş haczi, taşınır ya da taşınmaz hacziyle tahsilat sağlayabilir.
Yapılan icraya rağmen alacaklı tahsilatını yapamıyorsa İcra İflas Kanunu’nun 344.maddesi gereğince; “Nafakaya ilişkin kararları yerine getirmeyen borçlunun, alacaklının şikâyeti üzerine, üç aya kadar tazyik hapsine karar verilir. Hapsin tatbikine başladıktan sonra karar gereği yerine getirilirse borçlu tahliye edilir.”
Biriken Nafaka Alacağı
Nafaka alacakları öncelikli olan alacaklar arasında yer alır. Biriken borç adi alacak meydana getirir. Nafaka alacağı öncelikli alacak olarak tahsil edilirken, maaş haczi sırasında yer alan devletin alacaklarıyla beraber üst sırada tahsildeyken, adi alacak olan nafaka alacağı diğer alacaklarda olduğu gibi sıraya koyulur. Ayriyeten nafaka alacağında tazyik hapsi uygulaması mümkün olmaz.
Yoksulluk Nafakasında Zaman Aşımı
Yoksulluk nafakasında mahkemenin vermiş olduğu ilamlar gereğince 10 senelik zamanaşımı bulunur. 10 sene içerisinde icrası yapılmayan ilamlar geçersiz sayılır. Nafaka hükmü ise istisnadır. Süre sınırı bulunmadan uygulanır. Bunların yanı sıra her türlü alacaklar 10 senelik zamanaşımına tabidir.
Yoksulluk Nafakasının Kaldırılması
Yoksulluk nafakası kural bakımından süresiz nafaka olarak karşımıza çıkar. Yalnız belli şartların meydana gelmesiyle sona ermesi de mümkündür. Bu şartlar;
- Nafaka alacaklısı öldüğü zaman sona erecektir. Aylık şeklinde ödenmekte olan nafaka taraflardan herhangi birinin ölmesiyle ortadan kalkacaktır.
- Nafaka alacaklısı olan kişinin tekrardan evlenmesi ile sona erebilir. Bu aşamada evlilik yapan kişinin alacaklı taraf olması önemlidir. Nafaka ödeyen kişi tekrardan evlilik yaparsa sona ermez. Nafaka alacaklısı tekrardan evlenip boşanırsa ilk eşinden aldığı nafakayı bir daha talep edemez.
- Nafaka alacaklısı olan kişi resmi olarak evlenmese de evli gibi hayat sürüyorsa sona erer. Nafaka ödeyen kişi bu durum için mahkemeye başvuru yaparak tespit isteyebilir.
- Nafaka alan kişinin yoksulluğunun ortadan kalmasıyla sona erer. Nafaka ödeyen kişi bu durum için mahkemeye başvuru yaparak tespit isteyebilir.
- Nafaka alan kişinin haysiyetsiz şekilde yaşam sürmesiyle sona erer.
Yetkili ve Görevli Mahkeme
Boşanma davası sırasında yoksulluk nafakası talebinde bulunulmuşsa karar verme konusunda yetkili mahkeme boşanma davasının görülmekte olduğu mahkemedir. Yoksulluk nafakası boşanma davasından ayrı şekilde talep edilmişse nafaka talebi edenin yaşadığı yerdeki mahkeme yetkilidir.
Yoksulluk nafakası için görevli olan mahkeme Aile Mahkemesidir. Kişilerin bulunduğu yerde Aile Mahkemesi yoksa Asliye Hukuk Mahkemesi bu konuda görev alır.Buna benzer güncel içeriklerimiz sitemiz içerisinde yer almaktadır. Bu güncel içeriklere ulaşım sağlayabilmek için Google aracını kullanabilirsiniz.
Benzer Konular
Ziyaretçi Yorumları
