
Reklam amaçlı gönderilen e postalar; günümüzde alışveriş ve ticaretin büyük ölçüde internet ortamına taşınması nedeniyle oldukça artış göstermektedir. Ancak reklam amaçlı gönderilen e-postaların gönderilmesi bir takım usul ve esaslara göre yapılmaktadır. Gerek 6563 sayılı “Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun” gerekse; “Ticari İletiler Hakkında Yönetmelik” ile ticari amaçlı gönderilen e-postalar bir takım kurallara bağlanmıştır.
Reklam amaçlı gönderilen e-postalar hukuki anlamda “Ticari Elektronik İleti” olarak tabir edilmektedir. Ticari Elektronik ileti tanımı; 6563 Sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi hakkında kanunun 2/1-c maddesinde yapılmıştır.
Ticari Elektronik İleti; Telefon, çağırı merkezleri, faks otomatik arama makineleri, akıllı ve ses kaydedici sistemler, elektronik posta, kısa mesaj hizmeti gibi vasıtalar kullanılarak elektronik ortamda gerçekleştirilen ve ticari amaçlarla gönderilen veri, ses ve görüntü içerikli iletiler” olarak tanımlanmıştır.
Tanımdan da anlaşılacağı üzere kanun; Ticari amaçla gönderilen e-postalar ile birlikte kısa mesaj (SMS) şeklinde ya da sesli arama şeklinde yapılan reklam amaçlı aramaları da ticari ileti olarak kabul etmiştir.
Ticari Elektronik İleti Yönetim Sistemi (İYS)
Ticari amaçla gönderilen SMS veya e-posta gibi iletiler Ticari İleti Yönetim Sistemine kayıt olmak zorundadır. Ticari Elektronik Yönetim Sistemi ile gönderilecek olan iletinin gerekli şartları sağlayıp sağlamadığı konusunda denetim imkanı sağlanmaktadır.
Ticari Elektronik İleti Gönderme Şartı
Ticari elektronik ileti gönderme şartı; 6563 sayılı “Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun”un 6. Maddesinde belirtilmiştir. Buna göre;
Madde 6; Ticari elektronik iletiler, alıcılara ancak önceden onayları alınmak kaydıyla gönderilebilir. Bu onay, yazılı olarak veya her türlü elektronik iletişim araçlarıyla alınabilir. Kendisiyle iletişime geçilmesi amacıyla alıcının iletişim bilgilerini vermesi hâlinde, temin edilen mal veya hizmetlere ilişkin değişiklik, kullanım ve bakıma yönelik ticari elektronik iletiler için ayrıca onay alınmaz.
Ticari Amaçlı Elektronik İletinin İçeriği
Ticari amaçla gönderilen elektronik iletilerin içeriği bir takım kullara çerçevesinde gerçekleştirilmelidir. Bu kurallar aynı kanunun 7. Maddesinde belirtilmiştir buna göre Ticari amaçlı elektronik iletiler;
- Elektronik iletinin alıcıdan onaya uygun olmalıdır.
- Ticari amaçlı gönderilen elektronik iletilerde hizmet sağlayıcının telefon, faks veya elektronik posta gibi iletişim araçlarına yer verilmelidir.
- İletinin amacı ve başkası adına yapılıyor ise; kimin adına yapıldığına dair bilgilerin yer alması gereklidir.
Ticari Amaçla Gönderiler İletileri Reddetme Hakkı
Ticari amaçla gönderilen iletileri reddetme hakkı 6563 sayılı yasanın 8/1 maddesinde belirtilmiştir. Buna göre; alıcı herhangi bir gerekçe göstermeksizin dilediği zamanda ileti almayı reddedebilirler. Ayrıca ileti ret talebinin kendilerine ulaştığı andan itibaren 3 gün içerisinde alıcıya söz konusu iletiyi göndermeyi durdurmaları gerekmektedir. Kullanıcılar ticari amaçla gönderiler iletileri İYS (ileti yönetim sistemi)’ne ait web sitesinden (www.iys.org.tr) ret edebilecekleri gibi e-devlet (www.turkiye.gov.tr) üzerinden de reddetme imkanları bulunmaktadır.
SPAM E-POSTA GÖNDERİMİ ŞİKAYET
Yukarıda belirtilen kriterleri taşımayan e-posta iletileri “spam e-posta gönderimi” olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle ticaret amaçlı elektronik iletileri hakkında bir takım yaptırımlar öngörülmüştür. Şikâyet mercii kişinin bulunduğu İl Ticaret Müdürlüğü olabileceği gibi www. turkiye.gov.tr internet sitenden de şikâyet başvurusu yapılabilmektedir.
Spam e-posta Gönderimi Cezai Yaptırımlar
Ticari amaçla kişinin onayı olmadan veya diğer kriterleri taşımadığı belirtilen elektronik iletiler hakkında Ticaret Bakanlığı ve İl Ticaret Müdürlüğü tarafından uygulanması mümkün olan cezai yaptırımlar 6563 Sayılı Yasanın 12. Maddesinde belirlenmiştir. Ticari elektronik iletiler hakkında kanuna aykırı olarak; spam e-posta gönderimi hakkında öngörülen cezalar;
- 6563 sayılı yasanın 3. Maddesinde belirtilen “bilgi verme yükümlülüğünü” ihlal eden ve elektronik iletinin alıcısının onayına uygun olmayan şekilde ticari amaçlı elektronik ileti gönderen kişi ve tüzel kişilikler hakkında;
“Bin Türk Lirasından beş bin Türk Lirasına kadar”
- Ticari amaçla gönderilen iletinin kim adına yapıldığının veya tüzel işinin belirli olması kuralına aykırı şekilde ticari amaçlı e posta veya başta türlü ileti gönderen hizmet sağlayıcılar hakkında;
“Bin Türk Lirasından, on bin Türk Lirasına kadar”
- İndirim ve promosyon amaçlı gönderilen iletilerde katılım ve kampanyadan faydalanmanın şartlarının açıkça belirtilmesi kuralına aykırılık ile ticari amaçla gönderilen iletilere ilişkin ret taleplerine istinaden yasal (üç gün) içinde iletiyi göndermeyi durdurmayanlar hakkında;
“İki bin Türk Lirasından, on beş bin Türk Lirasına kadar” para cezası uygulanmaktadır.
Google ile sitemize ulaşabilirsiniz.