PARADA SAHTECİLİK SUÇU

Parada sahtecilik suçu 5237 sayılı temel ceza yasamız olan Türk Ceza Kanunun kamu güvenine karşı uçlar başlığı adı altında TCK 197 maddesinde düzenlenmiş oldukça ağır yaptırımları olan suçlardandır. Suçun kamu güvenini karşı suçlardan olması karşısında suçun mağduru da toplumdaki tüm kişiler olabilmektedir. Ceza hukuku açından para sadece günlük alışverişlerimizde kullandığımız ödeme aracından ibaret olmayın TCK 198 maddesinde de paraya eşit değerler belirtilmiştir. TCK 198 maddesine göre tahvil, bono, hisse senedi veya ziynet altınları da devlet tarafından ihraç edilmesi veya yetkili kurumlarca tedavüle koyulması şartı ile para hükmünde değerlendirilmektedir.

PARADA SAHTECİLİK/ KALPAZANLIK SUÇUNUN CEZASI

TCK 197/1;  Memlekette veya yabancı ülkelerde kanunen tedavülde bulunan parayı, sahte olarak üreten, ülkeye sokan, nakleden, muhafaza eden veya tedavüle koyan kişi, iki yıldan on iki yıla kadar hapis ve on bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

TCK 197/2; Sahte parayı bilerek kabul eden kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve adlî para cezası ile cezalandırılır.

TCK 197/3; Sahteliğini bilmeden kabul ettiği parayı bu niteliğini bilerek tedavüle koyan kişi, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Kanun koyucu suçun oluşumuna suça konu paranın hangi ülkeye ait olduğu konusunda bir ayrım yapmamıştır, bu para Türk Lirası olabileceği gibi başka ülke parası da olabilmektedir. Parada sahtecilik suçu anlaşılacağı üzere failin hareketine göre değişik şekillerde işlenebilmesi mümkün seçimlik hareketli bir suçtur.

• Sahte para üretmek (sahte para basmak)
• Sahte parayı ülkeye sokmak
• Sahte para nakletmek
• Sahte para muhafaza etmek
• Sahte parayı tedavüle koymak (piyasaya sahte para sürmek)
• Sahte parayı bilerek kabul etmek
• Sahteliğini bilmeden kabul edilen parayı bilerek tedavüle koymak, gibi hareketlerle suç işlenebilmektedir.

 Sahte para üretmek (sahte para basmak); Ülkemizde para basmaya yetki ve görevi Türkiye Büyük Millet Meclisi onayıyla Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankasına ait olup, bu kuruluş haricinde izinsiz ve yetkisiz olarak basılan her türlü para basım işi TCK 197/1 maddesi kapsamında parada sahtecilik suçunu oluşturmaktadır. Sahte para üretmek veya sahte para basmak ülkemizde genelde “kalpazanlık” olarak tabir edilmektedir. Yasa metninden de anlaşılacağı üzere parada sahtecilik suçu oluşması için öncelikle sahte olarak üretilen paranın aslının tedavülde olması gerekmektedir. Ancak Yargıtay içtihatları tedavülde olmayan ve antika mahiyetinde olan sahte paranın üretilerek bu bağlamda satılmaya çalışılması dolandırıcılık suçunu oluşturacağı yönündedir. Ayrıca üretilen para üzerinde yapılan kriminal inceleme sonucu paranın iğfal (aldatıcı) kabiliyetinin bulunması gerekmektedir. Aksi hallerde parada sahtecilik suçu oluşmamış olacaktır. Ülkemizde sahte paralar üzerinde iğfal kabiliyeti bulunup bulunmadığı yönünde inceleme yapmaya yetkili kurum Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankasıdır. Yasada söz konusu sahte paranın kâğıt veya madeni para olup olmaması konusunda da bir ayrım yapılmamıştır.

Sahte parayı ülkeye sokmak; Türkiye sınırları dışında sahte olarak üretilen paranın Türkiye sınırları içerisinde kullanılmak üzere ülkeye sokulması suç olarak düzenlenmiş, suçun oluşumunda paranın hangi ülkeye ait olup olmadığı konusunda bir ayrım yapılmamıştır.

Sahte parayı nakletmek; Failin sahte olduğunu bildiği para ve TCK 198 maddesinde belirtilen paraya eşit sayılan değerlerin bir yerden başka bir yere taşınmasıdır. Nakletmek herhangi bir vasıta veya taşıt aracılığı ile olabileceği gibi kişinin üzerinde veya çantasında nakletmesi de suçun oluşumuna yeterli bir olgudur.

Sahte parayı muhafaza etmek; Failin sahte olduğunu bildiği para ve para ile eşit sayılan değerleri muhafaza etmesi de yine TCK 197 maddesi kapsamında parada sahtecilik suçunu oluşturmaktadır.

Sahte parayı tedavüle koymak (piyasaya sahte para sürmek); Failin sahte olduğunu bulduğu parayı piyasa içerisinde alışverişlerde kullanılmasını sağlamak için piyasaya sürülmesi sahte parayı tedavüle koymak suçunu oluşturmaktadır. Suçun oluşmasında failin piyasaya sürdüğü paranın sahte olduğunu bilerek hareket etmesi karşısında mağdurun suçtan dolayı herhangi bir zararının bulunup bulunmadığı koşulu aranmamıştır.

Sahte parayı bilerek kabul etmek; Sahte parayı bilerek kabul etme suçu TCK 197/2. Maddesinde düzenlenmiştir. Yukarıda belirtilen sahte para üretmek, sahte parayı ülkeye sokmak, sahte parayı nakletmek veya sahte parayı tedavüle koymak suçlarına nazaran daha hafif yaptırımları olan (bir yıldan üç yıla kadar hapis ve adli para cezası) failin seçimlik hareketidir.

Sahteliğini bilmeden kabul edilen parayı bilerek tedavüle koymak TCK (197/3); Suçun bu şekilde işlenmesinde fail daha önceden kendisine sahteliğini bilmeyerek veya TCK 197/1 maddesinde belirtilen sahte parayı tedavüle koymak şeklinde kendisine verilen sahte para nedeniyle daha çok meydana gelen mağduriyetini giderme amacıyla hareket edip sahteliğini anladıktan sona kendisinin de başka bir kişiye bu şekilde alışveriş aracı olarak vermesi veya vermeye çalışması şeklinde işlenebilmektedir. Parada sahtecilik suçlarında failin diğer hareketlerine göre daha az cezai yaptırımı olan bir suç olup yasa da “üç aydan bir yıla kadar hapis” cezası öngörülmüştür. Ancak failin hareketinin TCK 197/1 veya TCK 197/3 maddesi kapsamında olup olmadığı konusu yapılacak yargılama sonucunda uygulanacak cezai yaptırımlar açısından oldukça önemli bir husustur. Nitekim fail TCK 197/1 maddesinde belirtilen sahte parayı tedavüle koymak maksadıyla hareket etmesi halinde “iki yıldan on iki yıla kadar hapis ve on bin güne kadar adli para cezası” ile cezalandırılacağı gibi failin hareketi TCK 197/3 maddesi kapsamında değerlendirilmesi halinde daha hafif bir cezai yaptırımla karşılaşabilecektir.

TCK 200/1 maddesinde ise; para ve kıymetli damgaları yapmaya yarayan araçların izinsiz olarak üretilmesi, ülkeye sokulması, nakledilmesi, depolanması veya satın alınması da ayrıca bir suç olarak düzenlenmiştir.

TCK 200/1; “Paralarla kıymetli damgaların üretiminde kullanılan alet veya malzemeyi izinsiz olarak üreten, ülkeye sokan, satan, devreden, satın alan, kabul eden veya muhafaza eden kişi, bir yıldan dört yıla kadar hapis ve adlî para cezası ile cezalandırılır.”

PARADA SAHTECİLİK SUÇU ETKİN PİŞMANLIK

 Parada sahtecilik suçu TCK 201/1 ve TCK 201/2 maddeleri gereğince etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanabileceği suçlardan olup, TCK 201/1 maddesine göre; sahte para üreten, (sahte para basan) ülkeye sokan, muhafaza eden, nakleden ya da sahte parayı kabul eden kişi bu para ve TCK 198 maddesi uyarınca para eşit sayılan değerlerin tedavüle koymadan ve suçun resmi makamlarca öğrenilmesinden önce diğer faillerin yakalanması sahte paranın üretildiği ya da saklandığı yerleri yetkili mercilere haber vererek sahte paraların ele geçirilmesini sağlayan fail hakkında cezaya hükmolunmaz. Ayrıca TCK 201/2 maddesi ile; sahte para üretiminde (sahte para basımında) kullanılan alet ya da malzemeyi üreten, satan, sahte parayı ülkeye sokan, devreden ya da muhafaza eden fail yine suçun yetkili makamlar tarafından öğrenilmeden sahte para üretiminde kullanılan malzemelerin üretilmiş olduğu yerleri ya da saklandığı yerleri yetkili makamlara haber vererek bu malzeme diğer faillerin yakalanmasına sağlayan fail hakkında da cezaya hükmolunmaz. Görüldüğü üzere parada sahtecilik suçunda etkin pişmanlık failin atılı suçlamadan herhangi bir ceza almamasına neden olacak kadar önem arz etmektedir.

PARADA SAHTECİLİK SUÇU YARGILAMA

 Parada sahtecilik suçunda yargılama görevi TCK 197/1 maddesinde belirtilen sahte para üretmek (sahte para basmak), sahte parayı ülkeye sokmak, sahte para nakletmek, sahte parayı muhafaza etmek ve sahte parayı tedavüle koymak suçlarının yasada öngörülen ceza alt ve üst sınırları dikkate alındığında Ağır Ceza Mahkemeleri görevli olmasına karşın TCK 197/2 ve TCK 197/3 maddelerinde belirtilen suçlar için yargılama görevi Asliye Ceza Mahkemeleridir. Parada sahtecilik suçu gerek cezai yaptırımları gerekse suçun mahiyeti göz önüne alındığında şikâyet bağlı suçlardan sayılmamaktadır. Failin üzerine atılı parada sahtecilik suçunu işlemesi halinde herhangi bir şikâyet aranmaksızın kamu adına soruşturma akabinde kovuşturma işlemi yapılacaktır.

Parada sahtecilik suçu ile alakalı içeriğimizin sonuna gelmiş bulunmaktayız. Bunlar gibi konulara ulaşım sağlamak için sitemiz üzerinden veya Google arama motoru üzerinden arama sağlayabilirsiniz.