Özel Belgeyi Yok Etme, Bozma Veya Gizleme Suçu

Özel belgeyi yok etme, bozma veya gizleme suçu, TCK 208/1 maddesinde özel belgeyi yok etmek, özel belgeyi bozmak veya özel belgeyi gizlemek eylemleri suç olarak düzenlenmiştir. TCK 208/1 maddesi ile kişiler arasındaki hukuki ilişkilerin koruma altına alınması ile kamu güveni oluşturulmaya çalışılmıştır. TCK 208/1 maddesine göre özel belgeyi yok etme, bozma veya gizle suçunun cezası “bir yıldan üç yıla kadar hapis” cezasıdır. Kanun metninden ve gerekçesinden anlaşılacağı üzere seçimlik hareketli bir suçtur.

Özel belgeyi yok etme suçu; Yok etmek eylemi var olan bir özel belgeyi tamamen ortadan kaldırmaya yönelik bir durumdur. Yok etmek belgeyi tümüyle imha etmek amacı ile gerçekleştirilebileceği gibi failin belgenin sadece ispatına yarar kısmını yok etmesi ile de gerçekleşebilmektedir. Örneğin ima ile düzenlenmiş belgelerde sadece imza kısmının yırtılarak ortadan kaldırılması dahi özel belgeyi yok etme suçu oluşturmaktadır.

Özel belgeyi bozma suçu; Filin söz konusu belgeyi tamamen yok etme amacı gütmeksizin belgenin delil niteliğini ortadan kaldırmaya yönelik bir eylemdir. Örneğin düzenlenen belgenin kalem veya benzeri bir araç ile karalayarak geçersiz hale getirmeye yönelik bir hareket özel belgeyi bozma suçu olarak değerlendirilmektedir.

Özel belgeyi gizlemek; Özel belgenin kullanılmasını önlemek amacıyla hareket edilmesi özel belgeyi gizlemek suçu oluşturmaktadır. Failin süreye bağlı işlerde söz konusu belgeyi bu sürenin geçmesinden sonra dahi ortaya çıkarması ile atılı suçu işlediği kabul edilmektedir.

Özel belgede sahtecilik suçunda failin sahteciliğe konu özel belgeyi kullanma şartı aranmışken TCK 208/1 maddesinde yapılan eylemlerin belgeyi kullanılmasını ortadan kaldırmaya yönelik bir eylem olduğundan dolayı kullanma şartı suçun oluşması için aranmamıştır.

Özel Belgeyi Yok Etme, Bozma Veya Gizleme Suçu Unsurları

Yazılı bir belge olması; Failin eyleminin TCK 208/1 maddesi kapsamında değerlendirilebilmesi için öncelikle suça konu belgenin özel belge niteliği taşıyıp taşımadığının tespit edilmesi gerekmektedir.

Şöyle ki ceza hukuku açısından herhangi bir evrakın özel belge niteliğinde olması için yazılı olması gerektiği koşul altına alınmıştır. Yazılı şekil şartı sadece el yazısı veya bilgisayar gibi ortamlarda olması konusunda herhangi bir ayrım yapılmamıştır. Ancak dünya üzerinde kullanılan herhangi bir dil ile yazılması gerekmektedir. Bu dil düzenlendiği ülke dilinde olabileceği gibi yabancı bir başka dil de olabilmektedir.

Yazılı şekil şartını taşımayan evraklar özel belge niteliğinde olamayacağı için bu şekilde düzenlenmiş belgeler de TCK 208/1 maddesinde belirtilen özel belgeyi yok etme, bozma veya gizleme eylemlerinin gerçekleştirilmesi suç olarak kabul edilmeyecektir.

Belgeyi düzenleyen kişi belli olmalıdır; Düzenlemekten kasıt belgenin daha çok muhatabının belli olması ya da tespit edilebilir bir şekilde özel belgede yer alması gerekmektedir. Belgeyi düzenleyen kişi daha çok yazılı belgede idaresi yazılı kişinin tespit edilememesi veya buna yönelik bir emare bulunmaması (isim soy isim, imza veya kaşe gibi) halinde söz konusu belge özel belge olarak kabul edilememektedir.

Belge hukuki bir irade içermelidir; Yazılı olan belgenin içeriğinin kişiler arasında hukuki bir hak doğuracak ifadeler içermesi gerekmektedir bu konuda bir beyan içermeyen belgeler TCK 208/1 maddesi kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir.

Özel Belgeyi Yok Etme, Bozma Veya Gizleme Suçu Şikayet Ve Yargılama

Özel belgeyi yok etme, bozma veya gizleme suçu şikâyete bağlı suçlardan değildir. Soruşturulması resen yapılmaktadır. Ancak suçun mağduru olan kişiler fail hakkında şikayet haklarını kullanabilirler. Suçu işlediği tespit edilen fail hakkında yargılama görevi Asliye Ceza Mahkemeleridir.

Özel Belgeyi Yok Etme, Bozma Veya Gizleme Suçu Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı CMK 231. Maddesinde düzenlenmiş failin denetim süresi içinde (18 yaşından büyükler için 5 yıl, 18 yaşından küçükler için 3 yıl) yeniden kasıtlı bir suç işlememesi halinde mahkeme tarafından verilen hürriyeti bağlayıcı cezanın sonuç doğurmamasını ifade etmektedir. CMK 231. Maddesine göre;

• Failin kasıtlı bir suçtan daha önce verilmiş bir mahkûmiyet kararının bulunmaması,
• Fail hakkındaki hapis cezasının 2 yıl ve daha az bir hürriyeti bağlayıcı ceza olması,
• Suçun oluşmasında kamunun veya mağdurun bir zararı var ise bu zararın aynen giderilmesi,
• Fail hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararını kabul etmesi,
• Mahkemenin failin yeniden suç işlemeyeceği yönünde kanaatinin oluşması,

Yukarıda belirtilen şartların birlikte oluşması halinde özel belgeyi yok etme, bozma veya gizleme suçunu işleyen fail hakkında (bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası) hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilmektedir. İçeriklerimizin devamı için Google baz alarak sitemize ulaşın.