Babalık Tanımanın İptali

Babalık tanımanın iptali, baba ile çocuk arasında soybağının kurulmasına olanak sağlayan duruma tanıma adı verilir. Tanıma yenilik meydana getiren tek taraflı hukuk işlemidir. Tanımanın etkili olması adına durumunun bir kişi yöneltilmesine ve ona ulaşmasına kesinlikle gerek bulunmaz. Türk Medeni Kanunu gereğince tanımanın hukuksal anlamda sonuçlar meydana getirmesi annenin ya da çocuğun rızasına bağlı değildir.

Tanımanın Şartları

1. Tanıyanın baba olması
2. Tanıma konusunda engel bulunmaması
3. Tanıma iradesinin kanun nezdinde aranan şekillerinden bir tanesiyle açıklanabilmesi

Tanıma İptali Davasının Şartları

Geçerli Tanımanın Bulunması

Tanımayı gerçek kılan durumlar Türk Medeni Kanunu’nunda net şekilde belirlenmiştir. Tanımanın geçerli sayılması adına şekle ve esasa dayalı olan şartlardan herhangi bir tanesinin eksikliğinin olması tanımanın butlanı durumunu meydana getirir.

Bu durumda tanıyanın ayırt edebilme gücünden eksik olması ve yasal temsilcisinin rızasının olmaması, tanınmış çocuğun farklı erkekle soybağının varlığı, soybağının red edilmemesi, kanun nezdinde öngörülmüş şartlara uyulmaması halinde yapılmış tanıma mutlak butlan ile sakat durumdadır.

Tanımış çocuğun babası olmaması durumunda tanımanın da iptal nedeni olarak öngörülür. Butlanla sakat tanıma durumu hukuksal anlamda sonuç meydana getirmeyeceğinden dolayı mahkeme iptali yoluna gidilmez. Batıl tanıma durumuna dayanan çocuk bir aile kütüğüne geçirilmişse söz konusu olan butlanın tespiti için dava yoluna gidilmesi gerekir.

Tanımanın tamamen hükümsüz olduğu zamanlarda tanıma işlemi vasiyetname ile meydana gelmişse, tanımanın geçersiz kıllanması adına vasiyetname iptali davası açılır. Tanıma nüfus memurluğu ya da resmi senet aracılığıyla gerçekleşmişse tanımanın durumuna tam anlamıyla uymadığından hükümsüz olduğuna mahkeme karar vermelidir.

Tanıma İptali Davasının Yetkililerce Açılması

Tanıma, farklı bir erkekle soybağı bulunmayan evlilik dışında çocuğun biyolojik babasının, kanun nezdinde öngörülüş şartlara uygun olarak yaptığı, baba ve çocuk arasında soybağının tanınmasını sağlayan tek taraflı beyan olduğundan bu işleme karşı tanıma konusundaki irade sakatlığını tanımış tarafın iptal davası açmasıyla geçersiz hale gelir.

Tanınmanın İptali Davasında İspat Yükü

Türk Medeni Kanunu’nun 299/ 1. Maddesi gereğince “davacı tanıyanın baba olmadığını ispatla yükümlüdür.” İbaresi bulunmaktadır bu hükümle getirilmiş olan ispat yükü davayı tanıyan dışında kalan diğer kişilerce açılması halinde söz konusu duruma gelir. Bu konuda iptal davası açacak olan kişiler tanımanın kesinlikle gerçeği göstermediğini ortaya koymalıdır. Tanıyan kişinin baba olmadığının ispat edilmesi, tanıyan kişi ile anne arasında cinsel münasebet bulunmadığını, çocuğundan cinsel ilişki ürünü olmadığını ispat etmelidirler. DNA testi ve kan muayeneler bunun tespiti açısından oldukça güvenilir bir yoldur.

Tanımanın İptali Davasında Davacı ve Davalı

• Tanıyan ve ilgilileri tarafınca açılabilen davada tanıyan, aldatma, yanılma ya da korkutma durumlarıyla sınırlı olacak şekilde çocuğa ya da anneye karşı dava açabilir.
• Çocuk, anne ve çocuğu ölümü durumunda altsoyu, Hazine, Cumhuriyet savcısı ve diğer ilgililer bu konuda dava açabilir.
• Soybağı kurulması tamamen kamu düzenini ilgilendirdiğinden Hazinenin ve Cumhuriyet savcısının dava açabilme hakkı bulunur.
• Tanımanın iptali davası yukarıdaki kişilerce açılacağından davalı tanıyandır. Tanıyan ölmüşse davalı mirasçılarıdır.

Tanımanın iptali Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme

Tanımanın iptali davalarında göre alan mahkeme Aile Mahkemesidir.  Davanın görüldüğü yerde Aile Mahkemesi bulunmuyorsa Asliye Hukuk Mahkemesi bu konuda görev alır. Davacı, davalı ya da çocuğun doğum esnasındaki ikametgâhının bulunduğu yerdeki mahkemede yetkilidir.

Tanımanın İptali Davasının Hukuksal Sonuçları

• Soybağının ortadan kalkması
• Kişisel ilişkisi kurma hakkı sona erer
• Tanımanın iptaliyle tescil işlemlerinin yapılması

Tanıma İptali Davasında Süre

• Tanıyan kişinin dava hakkı, korkunun ortadan kalkması ve iptal nedeninin öğrenildiği tarihten başlar ve her halde tanımanın üstünden 5 sene geçmesiyle düşer.
• Çocuk, ergin duruma geldiğinde 1 sene içinde dava açabilir.
• İlgililer, tanıyanın ve tanımayı çocuğun babası olmadığını öğrendiği tarihten başlar ve her halde tanımanın üstünden 5 sene geçmesiyle düşer. İçeriklerimize Google ile ulaşabilirsiniz.