Aile Konutu Şerhi Konulması

Aile Konutu Şerhi Konulması, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu içinde yer alan bir kavram olarak karşımıza çıkar. Evliliğin hükümlerini, miras paylaşımlarını, mal rejimlerini düzene sokan hükümlerdir. Türk Medeni Kanunu’nda aile konutu, eşlerin yaşamını sürdüğü, yaşantısına yön verdiği, acı, tatlı zamanları yaşadığı, anıların olduğu mekân olarak nitelendirilmektedir.  Türk Medeni Kanunu’n Aile Hukuku anlamında yaptığı önemli değişikliklerden bir tanesi de aile konutuna ilişkindir. Önceki Medeni Kanun hükümleri içinde evin seçiminin kocaya ait olduğu bulunmaktadır. Bu hüküm değiştirilerek Türk Medeni Kanunu’n 16/1. Maddesine göre “eşlerin oturacakları konut ya da konutları birlikte seçer” maddesi getirilmiştir.

Aile konutu şerhi, aile konutu üstünde kanunda yazılı olan hukuksal işlemlerin konut maliki olmayan eşin açık rızayla yapabileceğine istinaden tapu kütüğüne düşülecek olan kayıttır. Bu sayede malik olmayan karşı taraf yani eş aile konutunu koruma konusunda irade sahibi olur. Bu durumun amacı konut sahibi olmayan eşin korunması, evlilik birliğinde korunarak ortak menfaatin ortaya çıkmasıdır. Konut maliki olan eş, konutu eşinin rızası olmadan bir kişiye sattıysa, parasını aldıysa bile malik olmayan eşi, dava hakkını kullanarak satışın iptal edilmesini ve tescil durumunun eski haline getirilmesini isteyebilir.

TÜRK Medeni Kanunu’nun 194/3. Maddesi gereğince aile konutunun şerhine yer verilmiş ama şerhin konulmasının nasıl olacağına yer verilmemiştir. Bundan dolayı uygulama kısmında sorun yaşamamak adına prosedürlere dikkat edilmelidir. Şerhin konulması adına; malik olmayan eş aile konutunda beraber yaşadıklarını belirten muhtar evrakı, nüfus kayıt örneği birde nüfus cüzdanıyla birlikte Tapu Sicil Müdürlüğüne başvuru yapmalıdır. Bu başvuruda konut şerhi konulması talep edilir. Yapılan başvuru sonrasında gerekli incelemeler yapılır ve başvurulan gün şerh konulabilir. Tapuya eş tarafından konulan şerh malik olan eşe bildirim yapılır.

Aile Konutu Şerhi Konulması İçin Gereken Evraklar

1. Evlilik cüdanı
2. Şerh talebini bildiren dilekçe
3. Nüfus kayıt örneği (vukuatlı)
4. Yaşanmakta olan konutun aile konutu olduğunu bildiren muhtarlık belgesi
5. Nüfus cüzdanı

Aile Konutunun Niteliğinin Hukuki Korunması

Aile konutunun hukuki koruma süresi, gayrimenkulün üzerinde aile olma niteliğiyle aile birliğin varlığının kurulmasıyla başlar. Aile konutu olabilme niteliğinin sona ermesinden sonra da sona erer. Hukuki koruma ailenin farklı bir gayrimenkule taşınma işlemiyle sona erebileceği gibi i eşlerin anlaşmalı biçimde gayrimenkulün aile konutu olmadığı vasfına karar vermesinden sonra da sona erer. Evliliğin bitmesi durumunda da aile konutu niteliğinin hukuksal açıdan korunması da sona erer.

Aile Konutu Şerhi Nasıl Kaldırılmalıdır?

Aile konutu şerhinin varlığının ortadan kaldırılması adına aile konutu şerhi terkini davası açılmalıdır. Bu dava kapsamında 2 adet detayın belgelendirilmesi gerekir.

1. Gayrimenkulün aile konutu niteliği taşımadığı
2. Aile konutu niteliğinin sonlanmış olduğu

Aile Konutu Şerhi Hangi Durumlarda Kaldırılır?

• Boşanma durumunda aileden bahsedilme durumu olmayacağında kaynaklı şerhin iptaline karar verilir.
• Eşlerden bir tanesinin ölüm durumundan dolayı evlilik birliği söz konusu olamaz. Şerhin kaldırılması gerekir.
• Gayrimenkulün sahibi evlilik iptali durumunda şerhin kaldırılmasını talep eder.
• Tapu sahibi olan eş tarafından şerh konulmuşsa diğer eşin isteği ya da kabulü ile şerhin kaldırılması yapılabilir.

Yetkili ve Görevli Mahkeme

Aile konutu şerhi konusunda görev alan mahkeme Aile Mahkemesidir. Yetkili olarak görev yapacak mahkeme eşlerden herhangi bir tanesinin yerleşim yerinde bulunan mahkemedir.

Aile Konutu Şerhi Masrafları

T.M.K 194. Maddesi gereğince korumadan faydalanmak isteği bulunan kişilere mali yükümlülükler yüklenmemiştir. Bu sayede aile konutu şerhi talebi bulunan kişi harç yahut bedel ödemez. Yalnız işlemler avukat aracılığıyla yapılacaksa avukatlık masrafları ödenir.

Aile Konutunun Satışı

Aile konutu şerhinin varlığının olup olmadığına bakılmadan taşınmazın eşlerden herhangi bir tanesinin diğer eşin rıza göstermemesi durumunda satışı mümkün değildir. Eşin rızası alınmadan satış işlemi gerçekleşmişse aile konutunun üstünde şerhin varlığı önem taşır. Güncel içeriklerimize Google baz alarak ulaşabilirsiniz.

Taşınmazın üstünde şerh bulunmuyorsa;

• Satın alan üçüncü kişi iyi niyetli görülmez.
• Eşin rızası olmadan satış gerçekleşmiş ve tapu işlemleri yapılmışsa, yapılan tapu tescilinde yolsuzluk vardır.
• Rızası bulunmayan eş tapu iptal tescil davası hakkını kullanabilir.

Taşınmazın üstünde şerh bulunuyorsa;

• Yapılan satış işlemi geçersiz sayılır.
• Tapu malikinin eşi satış işlemine onay vermediğinden tapu iptal tescil davası açma hakkı bulunur.
• Taşınmazın üzerinde bulunan şerh sayesinde satın alan kişinin adına olan kayıtlar tapuda iptal edilir.